Surath Giri's Blog

Welcome to my personal blog. I mostly write on entrepreneurship, economics, libertarianism, movies, and my travels.

Search This Blog

Jul 30, 2011

अफ्रिका किन गरीब भयो ? भाग ---१

  July 30, 2011    

Photo taken from the web
वर्तमान विश्वको एउटा प्रमूख जल्दोबल्दो बौद्धिक तथा नीतिगत मुद्दा भनेको सबसहारन अफ्रिकाको गरिबी हो । जसले बिल गेट्स जस्ता व्यापारी देखि लिएर म्याडोना र एन्जेलिना जोली जस्ता चलचित्रकर्मी देखि लिएर बोनो तथा बब गेडल्फ जस्ता संगीतकारहरु समेतको ध्यान खिचिरहेको छ । विश्व बैङ्कले गरिबी मापन गर्दा दिनको एक अमेरिकी डलर भन्दा कम आम्दानी गर्ने व्यक्तिहरुलार्ए गरिबीको सूचीमा राख्दछ । यसरी हेर्दा ती व्यक्तिहरुमध्येका अधिकांश झण्डै ३५ करोड व्यक्तिहरु सबसहारान अफ्रिकामा बसोबास गर्दछन् । अझ मूख्यतः अफ्रिका मात्रै विश्वको त्यो भूभाग हो जहाँ निरपेक्ष गरिबीको मात्रा बढिरहेको छ । सन् २०१५ सम्ममा संयुक्त राष्ट संघको सहस्राब्दी विकास लक्ष्यलाई  दीइएको  महत्वका  बाबजुद अफ्रिकाको गरिब मानिसहरुको संख्या ४० करोड नाघ्ने अनुमान छ ।

अफ्रिकामा आज किन यति धेरै गरिबहरु छन् ? के अफ्रिका संधै यस्तै थियो ? यस विषयमा फरक फरक मतहरु पाइन्छ । केहीले अफ्रिकाको गरिबीको जड यस महादेशको भूगोल तथा  पर्यावरनलाई मान्दछन् ।

अरुलाई भन्छन् अफ्रिकाको संस्कृति परम्परा नै यस्तो छ कि यहाँ पूँजीवाद फस्टाउनै पाउँदैन त्यसैले गरिबी छ। म यस लेखमा अफ्रिका ऐतिहासिक रुपमा गरिब हुनु र आजसम्म पनि गरिब रहिरहनुमा सम्पत्ति अधिकारको प्रमुख भूमिका रहेको छ भनेर तर्क गरिरहेको छु । छोटकरीमा अफ्रिकन देशहरुमा ती समान प्रकारका सम्पत्ति अधिकारहरु छैनन् जसले पश्चिमी यूरोप वा उत्तरी अमेरिकाको आर्थिक उन्नतिमा ठूलो भूमिका खेले र उनीहरुसंग भएका सम्पत्ति अधिकार पनि  असुरक्षित छन् ।

अफ्रिकामा सम्पत्ति अधिकारको अभाव वा भएको स्वरुप नै यसको गरिबीको मूख्य स्रोत हो । यो खुसीको समाचार पनि हो र दुःखको समाचार पनि । खुसीको समाचार के हो भने अपि्रुका भाग्यमै गरिबी लेखिएको छैन यसका सम्पत्ति अधिकारको व्यवस्था सुधार्ने हो भने अफ्रिकाको आर्थिक वृद्धी  हुनेछ र यहाँका नागरिकहरुको जीवनस्तर सुध्रिने छ । दुःखको समाचार चाहिँ के हो भने सम्पत्ति अधिकार सुधार्नका लागि कुनै एउटा अचूक उपाय छैन । उदाहरणका लागि अफ्रिकामा विदेशी अनुदान थुर्पानाले त्यहाँको पीडा त केही हदसम्म कम होला तर त्यसले त्यहाँको व्यवस्था सुधार्ने सम्भावना अत्यन्त न्युन छ ।

अफ्रिकाको गरिबीमा सम्पत्ति अधिकारको भूमिका खोतल्दा हामीले यसको इतिहासको अध्यायनबाट शुरु गर्नु जरुरी हुन्छ । हामीलाई थाहा छ बेलायतमा २३० वर्ष अघि औद्योगिक क्रान्ति शुरु हुनुभन्दा पहिले देशहरुको सम्रिद्धीको स्तरमा भिन्नता अहिलेको भन्दा निकै कममात्र थियो । आज एउटा अमेरिकन नागरिकको औसत कमाई इथियोपिया  वा सियरालियोनको नागरिकको औसत कमाईभन्दा ४० गुणले बढी छ जबकी सन् १७५०मा यो भिन्नता दुई वा तीन गुणले मात्र बढी थियो । सन् १७५० र सन् २००९ को बीचमा संयुक्त राज्य अमेरिकाले तीव्र आर्थिक वृद्धी हासिल गर्‍यो  तर अफ्रिकी देशहरुले गरेनन् । सन् १७५०मै पनि विभिन्न समाजहरुबीच संरचनागत भिन्नताहरु थिए । हुनत हामीलाई थाहा छैन ति भिन्नताहरु कहिले उत्पन्न भए तर हामी इतिहासका केही पानाहरु पल्टाउन सक्छौं । 

उदाहरणका लागि सन् ५०० मा अक्सम अधिराज्य उत्तरी इथियोपियामा फस्टाइरहेको थियो । यसको आफ्नै  लिखित भाषा र आफ्नै  मुदा थियो र हलोमा आधारित विविधिकृत कृषिजन्य अर्थतन्त्र पनि । त्यस अधिराज्यले पर्सियाको खाडी अरेबियन प्राय:द्वीप र पूर्वी मेडिटेरानियन, भारत र श्रीलंकासंग समेत व्यापार गर्ने गर्दथ्यो । रोमन सम्राट कन्सटेनटीन सन्र ३१२ मा ईसाइ धर्ममा परिगत भएका थिए भने अक्समका राजा सन् ३३३ मा केबल २१ वर्ष पश्चात । 

तथापि प्रविधि र राजनैतिक व्यवस्थाको विकासक्रममा अफ्रिकाको वक्र रेखा पश्चिमी यूरोपको भन्दा निकै भिन्न छ । इथियोपिया भन्दा बाहिर नत हलो नत चक्का नै प्रयोग भयो सब सहारान अफ्रिकामा । अक्सम र मालीका ठूला सहरी केन्द्रहरु अपवाद मात्र ठहरिएका छन् । यी दुई समाजका राजनैतिक व्यवस्थालाई तानाशाही भनेर वर्णन गर्न मिल्छ । यिनीहरु राजाद्वरा  शासित थिए जसको शक्तिमाथि कुनै अंकुश थिएन ।

तानाशाही व्यवस्थाले खडा गर्ने आर्थिक समस्याहरुको एउटा राम्रो उदाहरण कङ्गो अधिराज्यको    जुन अहिले कङ्गो प्रजातान्त्रिक गणतन्त्रको रुपमा छ  इतिहास हो । कङ्रगोको राजधानी म्वान्जा सन्र १४८३ मा पोर्तुगाली अन्वेषक डिएगो चाओले भ्रमण गर्दा करिब ६० हजार थियो जुन त्यसबेलाको लिस्बनको आकार समान र लण्डनको भन्दा ठूलो हो ।सन् १५०० मा लण्डनको जनसंख्या करिब ५० हजार मात्र थियो ।

कंगाली जनताले पोर्चुगालीहरुसंग हलो र चक्का  पाङ्ग्रा  को बारेमा सिके जब पोर्चुगालीहरुले सन् १४९१ र १५१२ मा सुधारिएका कृषिजन्य अभ्यास प्रेरित गर्नका लागि दुतहरु पठाए । तर पनि बिसौं शताब्दीको शुरुवातसम्म पनि त्यहाँ हलो र पाङ्ग्रा दुवैको प्रयोग नगन्य मात्रामा मात्र हुन्थ्यो । त्यसबेलाको समाज कसरी संगठित थियो भन्ने बारे प्राप्त प्रमाणहरु बाट थाहा पाउन सकिन्छ । कङ्गो एउटा राजा र घरानीया वर्गबाट शासित थियो जसको सम्पत्ति दासहरुद्वरा सन्चालित बगानहरुबाट र कर संकलनबाट हुन्थ्यो । शामन्तहरुले दासप्रथाको अभ्यास आफ्नो  बगानहरुमा श्रमशक्ति जुटाउनका लागि र युरोपेलीहरुलाई बेच्नका गर्दथे र दासप्रथा अर्थतन्त्रको केन्द्रविन्दु सरह थियो । कर प्रणाली मनोमानी ढङ्गको थियो र जब जब राजाको टोपी खस्थ्यो तबतब उठाइन्थ्यो । 

समृद्ध हुनका लागि कंगाली जनताहरुले बचत गर्न र लगानी गर्न पर्थ्यो ;जस्तै हलोमा । तर त्यसो गर्नु लाभकर थिएन किनकी उनीहरुले उत्पादन गरेको अतिरिक्त सामान राजा र उसका भारदारहरुले लिएर जान्थे । प्रायः मानिसहरुको सम्पत्ति अधिकार पनि अत्यन्तै असुरक्षित थियो लुटपाटबाट बच्नकै लागि धेरैले आफ्ना गाउँहरु सडकभन्दा टाढा सार्ने गर्दथे ।

अक्सम र यसको उत्तराधिकारी इथियोपिया सन् ५०० मा समकालीन युरोपेली समाज भन्दा खासै भिन्न देखिदनथ्यो होला र युरोपकै समयतिर सामन्तवाद पनि उत्पन्न भएको थियो । तर यस विन्दु पश्चात भने अफ्रिका र युरोपका सम्पत्ति अधिकारको व्यवस्थामा ठूलो भिन्नता देखापर्न थाल्यो । युरोपमा सन् १४०० आइपुग्दासम्म आन्तरिक दासप्रथा हराइसकेको थियो र यसै समयताका सामन्तावादका धरोहरहरु पनि धरासायी हुन थालेका थिए । इथियोपियामा भने यी प्रथाहरु बिसौं शताब्दीको मध्य सम्ममा पनि कायमै थिए । 

अठारौं शताब्दीका बेलायती इतिहासकार एडवर्ड गिब्बनले  भनेझै इथियोपियालीहरु "झण्डै एक हजार वर्षका लागि निदाए"। तर बेलायतमा भने फरक किसिमका घटनाहरु घटिरहेका थिए । सम्पत्ति अधिकार र श्रम बजारको व्यवस्थामा मात्र नभएर वैचारिक सम्पत्ति अधिकारमा र मानिसहरुको भूमिसम्मको पहूँमा पनि परिवर्तन आयो । सन् १६२३ को एकाधिकार सम्बन्धी ऐनले विश्वको पहिलो पेटेन्ट सम्बन्धी कानूनलाई जन्म दियो दासप्रथा उन्मुलन हुँदै गयो र भूमि निजी सम्पत्तिको अधिकार विकसित हुँदै गयो । यी व्यवस्थाहरु विस्तारै अन्य युरोपेली उपनिवेशहरु संयुक्त राज्य अमेरिकासमेतमा फैलिदै गए र बेलायतको अर्थतन्त्रमा ठूलो भूमिका खेले ।

यो कुरा किन बेलायतमा भयो तर कङगो वा इथियोपियामा भएन  रोचक त के छ भने एकाधिकार ऐन पेन्टेट सम्बन्धि कानून बनाउनका लागि नभएर राजालाई मनोमानी रुपमा पत्र मार्फत पेटेन्ट दिनबाट रोक्नका लागि ल्याइएको थियो। 

क्रमश्:

लेखक : जेम्स रबिन्सन
अनुवाद : सुरथ गिरी  

भाग २ यहाँ छ:
http://www.surathgiri.com/2011/08/blog-post.html

   / / / /

Jul 17, 2011

So, when are you coming to Google+??

  July 17, 2011    

It looks like the relentless pursuit of Google to have a place on the emerging center of the web universe-social networking- is finally going to pay off. Its latest venture Google+ which stands upon the graves of its failed predecessors like Google Wave, Google Buzz, Orkut is really making headlines as millions of netizens are clamoring for invitations to join it.It might be too early to predict but the search giant may as well shed any of the doubts it has for the fate of its latest venture. Released about 3 weeks ago, Google+ has already been reported to have more than 10 million users which is the fastest growth of a social networking site in history. It is an impressive number even for a giant like Google given the miserable failure of its previous attempts. Besides, not only is Google+ is exploding but is also garnering mostly positive and considerably enthusiastic responses from users and experts alike.

Fearing a shameful failure as its predecessors Google has so far tried not to present Google+ as its competing product to Facebook and instead is promoting it as an extension to Google itself , that's why Google+ but it's an open secret that an unrivaled Facebook is going to seriously undermine Google's establishment on the web and Google is well aware of its need to have a stake on the future of the web. And Google+ is Google's latest card for Facebook. Facebook with its extremely formidable base of 750 million users may not have to run for cover this early but its recent decisions to ban Google+ ads in its website signals panic. The feathers of its cozy comfort zone are being ruffled for sure.
Having used Google+ for more than two weeks now, I must say it's pretty impressive with its clean user interface, innovative features like circles and sparks. Circles let you categorize and disseminate the information you produce among different circles of friends and acquaintances separately which is a relief when compared to "for everyone" style of Facebook that requires a lot of effort and discretion on part of users to  decide what to share on Facebook and what not to share! Similarly, I found the Sparks feature quite engaging. Sparks keeps you updated with the latest news and events of the hobbies and interests you choose at the beginning. Another brilliant feature of Google+ I found is the way notifications appear. When you click a notification, the related item(photo/note/comment) is shown at the notification box itself. You don't have to load a new page to see what the notification is about. Another supposedly cool feature of Google+ which I haven't tried yet is Hangout. It's supposed to be the online version of 'hanging out with friends'. I am yet to use it but have heard it's the coolest feature of Google+.

Despite all this euphoria and my loyalty to Google, however, I think I'll stick with Facebook mostly for a while as it still is the best place to hangout online. And until a significant number of my friends come to Google+, there is nothing to do over there. So, when are you coming to Google+??

   /

Jul 12, 2011

हात्ती बचाउने कसरी ? -- शिकार गरेर ! --भाग २

  July 12, 2011    

भाग १ को लागि यहाँ क्लिक गर्नुहोला ।

Source: www.globaleye.org.uk
केन्याको विपरित जिम्बाब्वेमा  के भयो एकपटक हेरौं  । सन् १९८९ मा केही परिणाममूखी संस्थाहरु जस्तै विश्व वन्यजन्तु कोषले CAMPFIRE भन्ने कार्यक्रम लागु गर्न सहयोग गरे । यस प्रकारका कार्यक्रममा प्राकृतिक स्रोत व्यस्थापन गर्ने, त्यसबाट फाइदा लिने वा बेच्ने अधिकार र साथसाथै सफारी शिकारको अधिकार पनि स्थानिय तहलाई दिने प्रयास गरिन्छ । वन्यजन्तु र तिनको बासस्थानका बारेमा स्थानीय ज्ञान भएका समुदायका नेताहरुको मद्दत शिकारको कोटा निर्धारण गरिन्छ । उक्त शिकारबाट भएको आम्दानी समुदायका सदस्यहरुलाई रोजगारी दिन बाली तथा सम्पत्तिमा पुग्न गएको क्षतिको क्षतिपूर्ति दिन विद्यालय स्वास्थ चौकी तथा ईनारहरु बनाउन प्रयोग गरिन्छ र शिकारबाट आएको मासु पनि गाउँलेहरुबीच बाडिँन्छ;पास्रनको हात्तीको बेलामा जस्तै ।

स्थानीय व्यक्तिहरुलाई वन्यजन्तु तथा स्रोतको नियन्त्रण गर्न दिनाले उनीहरुको संरक्षणप्रतिको प्रेरणा अझ प्रगाढ भएको छ । परिणमस्वरुप वन्यजन्तुको तस्करी तथा मानव-वन्यजन्तुबीचको द्धन्द्धमा पनि कमी आएको छ । हुनत अझै धेरै चुनौतीहरु बाँकी छन् विशेषगरी जिम्बाबेको राजनैतिक वातावरणबाट उत्पन्न हुने तर ति चुनौतीका बाबजुदपनि CAMPFIRE ले चुपचापसँग परिणामहरु निकालिरहेको छ विना कुनै सकृयतावादी अभियान ।

यस कार्यक्रमको सफलतालाई अङ्कहरुले राम्रोसँग झल्काउँछन् । कार्यक्रम शुरु भएको १० वर्षमा वन्यजन्तुको जनसंख्या ५० प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो । सन् २००३ सम्म आइपुग्दा हात्तीको कुल संख्या ४००० बाट दोब्बर बढेर ८००० पुगेको थियो । यद्यपि यस कार्यक्रमबाट वन्यजन्तुलाई मात्र फाइदा भएन । सन् १९८९ र सन् २००१  CAMPFIRE ले प्रत्यक्ष आम्दानीबाट  मात्रै २ करोड डलरभन्दा बढी कमायो जसमध्ये अधिकांश शिकारबाट प्राप्त भएको थियो । उक्त समयावधिमा त्यस कार्यक्रमले अनुमानित ९०००० घरधुरीलाई फाइदा पुँयायो र करिब १० करोड डलर बराबरको आर्थिक प्रभाव पार्यो ।

यस्तो परिणाम CAMPFIREले समेट्ने क्षेत्रहरुभन्दा बाहिर पनि देखा पँर्यो । सन् १९८९ देखि २००५ को बीचमा जिम्बाब्वेको कुल हात्तीको सांख्या ३७००० बाट ८५००० पुग्यो जसमध्ये आधाभन्दा बढी राष्टिय निकुाज भन्दा बाहिर बसोबास गर्दछन् । आजभोलि उक्त संख्या करिब १००००० पुगेको अनुमान गरिन्छ पास्रन जस्ता शिकारी हुँदाहुँदै पनि । र यो सबै अर्थतन्त्र धरासायी भइरहेको राजनैतिक अस्थिरता चलिरहेको र बढ्दो सामाजिक- राजनैतिक चुनौतीको अवस्थामा भएको हो ।

Source: www.nwf.org
दक्षिणी अफ्रिकाभर शिकार र वन्यजन्तु सम्बन्धित पर्यटनले गर्दा वन्यजन्तु आरक्षणप्रति निजी क्षेत्रको चाख बढी राखेको छ । यस क्षेत्रमा हाल ९००० भन्दा बढी निजी खेल मैदानहरु सन्चालनमा  छन् । त्यसैगरी ११०० वटा निजीस्वरबाट व्यवस्थित प्राकृतिक संरक्षण क्षेत्रहरु त्था ४०० भन्दा बढी प्रवद्र्धन केन्दहरु सन्चालनमा छन् । नामिबिया जहाँ शिकार गर्न पाइन्छ ८० प्रतिशतभन्दा बढी ठूला स्तनपेयी वन्यजन्तुहरु निजी वा सामुदायिक क्षेत्रहरुमा बसोबास गर्दछन् र हालका केही वर्षहरुमा तिनको जनसंख्या ७० प्रतिशत वृद्धि भएको छ । यी क्षेत्रहरुमा जहाँ वन्यजन्तुले आफ्नो खर्च बेहोर्छन तिनको वासस्थान संरक्षित हुन्छ र जनसंख्या मौलाउँछ ।

यी सफलताहरुले गर्दा केन्यामा केही व्यक्तिहरुले वन्यजन्तु सम्बन्धी कानूनमा परिमार्जन गरेर निजी जमिनमा "दिगो प्रयोग"का  लागि वन्यजन्तु राख्न पाइने बनाउन प्रयास गरिरहेका छन् । हालसम्म यी प्रयासहरु असफल भइराखेका छन् । यसको एउटा प्रमुख कारण अन्तराष्टिय जनावर अधिकारवादी समूहहरुको प्रोपागान्डा हो ।

केन्यामा जनावर अधिकारवादी समूहहरु सकृय छन् र प्राय ः पैसाहीन 'केन्या वन्यजन्तु सेवा' लाई स्रोतहरु पनि जुटाइरहेका हुन्छन् । तर निजी जमिनका मालिकहरुजस्तो उनीहरुले वन्यजन्तुले जमिन र मानिसहरुमा पार्ने प्रकोप भोग्नु पर्दैन । परिणामस्वरुप  उनीहरुले जिम्बाब्वे तथा अन्य अफ्रिकन  देशहरुले पत्ता लगाइसकेको तथ्य "अस्तित्वमा रहिरहने हो भने अफ्रिकाका वन्यजन्तुले आर्थिक मूल्य दिलाउन जरुरी छ भन्ने कुरालाइृ बेवास्ता गरिरहेका हुन्छन् ।

PETA र अरु संस्थाहरु शिकारले गर्दा हात्तीले बालिमा क्षति पुर्याइरहेका अफ्रिकाका किसानहरुलाई सहयोग पुग्छ भन्ने कुराको बिरोध गर्छन् ।  PETA का अनुसार शिकारका अन्य राम्रा बिकल्पहरु छन् । उदाहरणका लागि बव पास्रनको शिकार को जवाफमा PETA लेख्छ "हात्तीहरुलाई खेतिवालीबाट पन्छाउन सरल प्रभावकारी अनी खतरामुक्त तरिकाहरु छन् जसमध्ये खुर्शानीयुक्त डोरीहरु" र मौरीका गोलाहरु खम्बाको टुप्पामा राखेर तयार गरिएको सस्ता पर्खालहरु।  अन्य शिकार हटाउने तरिकाहरुमा-त्यो वाली लगाउने जुन हात्तीले खान मन पराउदैन वा  हात्तीको गोबर र मरिच मिसाएर बाल्ने जसले गर्दा हात्तीहरु भाग्ने छन । तर यहाँ समस्या के छ भने , हात्ती लगायतका प्राय: जन्तुहरु यस्ता उपायहरु प्रति प्रतिरक्षा गर्न छित्टै सिक्छन र यी उपायहरु निस्प्रभावकारी हुन पुग्छन ।  त्यसैगरी नामेबियामा विश्व वन्यजन्तु कोषले गरेको मानिस र वन्यजन्तुबिचको सङघर्ष सम्बन्धि २०० को रिपोर्टले बढी समय लाग्ने र नियमित आपूर्ति र ममर्त गर्नुपर्ने भएकोले यस्ता उपायहरु प्रभावकारी नभएको बताएको छ।

यसका साथै उक्त प्रतिवेदनले के पनि  निचोड निकालेको छ  भने जिम्बाब्वेको CAMPFIRE र नमिबियाको उस्तै प्रकारको कार्यक्रम जस्ता समुदायमा आधारित श्रोत व्यवस्थापनले गर्दा वन्यजन्तुले मानव-वन्यजन्तु बीचको संघर्सको लागत भन्दा बढी नै आर्थिक फाईदा ल्याउन सफल भएका छन् । वन्यजन्तु सम्बन्धी सम्पत्तिको अधिकार स्थानियलाई दिने खालको नितीको विकास गर्नाले समुदायले वन्यजन्तु संरक्षणको लागत र फाइदाबारे आफैले निर्क्योल गर्न सक्ने भएका छन् । ती किसानहरु जस्ले पार्सनको मद्त मागे , उनिहरुले दुख्: दिने हात्तीबाट मुक्ति मात्र पाएनन , तेस्बाट आम्दानी, रोजगारी र मासु पनि पाए । यो  भनेको नतिजा हो  चिप्ला गफ मात्र  होईन  ।

यदी वातावरणवादी संस्थाहरुले अझ राम्रो नतिजा निकाल्नु छ भने तिनीहरुले आफ्नो  शिकार प्रतिको लगाब हटाएर सम्पत्ति सम्बन्धि अधिकार र सामुदायिक स्रोत व्यवस्थापनका लागि आवाज उठाउनु पर्छ । यसले वन्यजन्तु र प्राकितिक स्रोत सम्बन्धि निणर्य गर्न अधिकार ति जनतालाई दिन्छ जो यसबाट प्रत्यक्ष प्रभावित छन् । जिक्बावे नामिबिया र अन्य अफ्रिकन  देशहरुको अनुभवले के देखाउँछ भने स्थानिय जनतालाई निणर्य गर्ने अधिकार दिनाले स्थानिय जनता तथा वन्यजन्तु दुवै यसबाट लाभान्वित हुन्छन् ।

PETA, the International Fund for Animal Welfare, Earthjustice र Greenpeace जस्ता स्रोत सम्पन्न संस्थाहरुले गर्ने विरोध र्याली धर्ना तथा पत्र लेखन अभियानले धेरै अनावश्यक तर केही मात्र राम्रो नतिजा निकालेको छ । तर शिकार गराउने संस्था जस्तै अन्तरराष्ट्रिय सफारी क्लब  तथा वातावरणवादी संस्थाजस्तै वातावरणीय संरक्षण कोष जस्को मुख्य सिद्धान्त "साँच्चै काम गर्ने विकल्प पत्ता लगाउने  " हो , ले साँच्चैको परिणाम ल्याइराखेका छन् । PETA ले गरेका अनावश्यक कामले उच्च नैतिक स्थान पाउलान तर पास्रनले गर्ने व्यवसायिक शिकार गर्ने तरिकाले यो संसारमा धेरै हात्ती संरक्षण गर्न सहयोग पुर्याएको  छ ।

अर्को चोटि आफ्नो प्रिय वातावरणवादी समूहलाई चेक् लेखिदिदा एक पटक सोच्नुहोला - तपाईंको पैसाले प्रोपगान्डा किनिरहेको छ की साँच्चै परिणाम निकालिरहेको छ ?

   / / /

Jul 10, 2011

Blogger's new interface...loving it!

  July 10, 2011    

So Google has finally unveiled it's long awaited new interface for blogger.com. After using the new interface for a while I must say it was worth the wait.I am loving the new interface. Blogger's new UI is cleaner as it generally is with most of Google's products and a very useful new feature has been added: now you can views the number of pageviews of every post in your blog. The old cluttered compose window has been trimmed and polished. Now instead of the tabs there is a vertical menu and the list of labels is now a drop-down. As one of my friend in Google+ was saying, "the new interface makes you want to blog ...just blog more". The use of ajax in the new interface has significantly increased the loading speed saving a lot of time of bloggers.

Here's how my dashboard looks now:


And here's the new post editor window:


Here is how the new posts list looks like. Notice the details about the posts in their sides:


So all the blogger.com users, happy blogging!

  

Jul 9, 2011

हात्ती बचाउने कसरी ? -- शिकार गरेर ! --भाग १

  July 09, 2011    

Source: National Geographic
नेपालमा वातावरण सक्रियतावाद  उचाइमा छ । गरिबीले आक्रान्त मुलूकमा आर्थिक व्रिद्धी भन्दा पनि वातावरणको चर्चा बढी भैरहेको अवस्थमा अन्ध-वातावरणवादले कसरी वातावरण र वन्यजन्तुलाई नाफा भन्दा बढी नोक्सानी गरिरहेको हुन्छ र अन्ध-वातावरण्वाद भन्दा कसरी बजार र नीजी स्वामीत्वका माध्यमबाट बढी प्रभावकारी ढंगबाट वातवरण र वन्यजन्तुको संरक्षन र प्रबर्धन गर्न सकिन्छ भन्ने बारेमा टेरी एन्डर्सन र शन विल्लियम्स द्वरा  लिखित "Shoot an elephant, Save a Community" नामक लेखलाई अनुवाद गरेर यहाँ प्रस्तुत गरेको छु । पढेर प्रतिक्रिया दिनुहोला ।



जब GoDaddy.com का संस्थापक बब पास्रन आफूले जिम्बाबेमा हात्तीको सिकार गर्दै गरेको भिडियो अनलाइनमा प्रेसित गरे आलोचनाको ठूलो बाढी नै आयो । त्यो सिकार मार्चमा गरिएको थियो र मारिएको हात्ती किसानहरुको बाली नष्ट गरेर दुख  दिइरहेको हात्ती थियो ।

 People for Ethical Treatment of Animals (PETA)  नामक समूहले जब उक्त भिडियो पत्ता लगायो त्यसलाई वेबभर फैलायो र GoDaddy.com मा भएको आफ्नो  वेब अकाउन्ट पनि बन्द गर्‍यो  र अरुलाई पनि अनुशरण गर्न आग्रह गर्‍यो  । NameCheap.com  भन्ने अर्को प्रतिद्वन्द्वी वेब कम्पनीले GoDaddy.com का २० हजार भन्दा बढी ग्राहकहरुलाई आफ्नो  नाफाको केही प्रतिशत हिस्सा सेभ द एलिफेन्ट्स  भन्ने संस्थालाई दान गर्ने बाचा गरेर आफ्नो  कम्पनीमा खाता सार्न लगाउन पनि सफल भयो ।

 हात्तीहरुका लागि गरिएका यस्ता भावनात्मक सक्रियतावाद बुझन सकिन्छ । तर  PETA को यस्तो सक्रियतावादले शब्दजाल भन्दा माथि उठेर साँच्चै परिणाम यानिकी  बढी हात्तीहरु र तीनको बसोबास क्षेत्र हासिल गर्छ कि गर्दैन भन्ने कुरा चै सोचेको विषय हो ।

अधिकांस वातावरणबादी समूहहरु जस्तै PETA पनि एउटा "विरोधी" संस्था हो । यो "शिकार विरोधी" हो । यसका समर्थकहरु सजिलै पहिचान गर्न सकिने खराब व्यक्तिहरु जस्तै व्यापारिक संस्था र बब पास्रन जस्ता शिकारीहरुको बिरुद्धमा एकजुट हुन्छन । यस्ता असल र  खराब वृत्तान्तहरुले आर्थिक सहयोग जुटाउन त ठूलो मद्दत गर्छन तर यिनले अफ्रिकाको मानव  र  वन्यजन्तुको सङ्घर्षको जटिलता तथा स्रोत संरक्षणमा सम्पत्ति अधिकार र स्थानिय व्यवस्थापनको भूमिकालाई बेवास्ता गरिरहेका हुन्छन् ।

Source: www.epochtimes.com
विरलै मात्र PETAले बढी व्यवहारिक र कम भावनात्मक कार्यहरु जस्तै वन्यजन्तुको वासस्थान सामुदायिक स्रोत व्यवस्थापन वा बढी आम्दानी को पैरवी गर्ने गर्दछ । परिणामस्वरुप वन्यजन्तु व्यवस्थापन स्थानिय तहमा ल्याउने जस्ता समाधानहरुलाइृ्र यसले बेवास्ता गर्दछ । वन्यजन्तुको लागत भोगिरहेको स्थानिय व्यक्तिहरुले वन्यजन्तु व्यवस्थापन गर्न दिएमा वन्यजन्तु र तिनको वासस्थान संरक्षण गरेर फाइ्दा कमाउन सक्छन् भन्ने कुरालाई उपेक्षा गरिरहेको छ । जहाँ वन्यजन्तु माथिको सम्पत्ति अधिकार स्थानिय समुदायहरुलाइृ दिइएको छ-- चाहे त्यो स्पष्ट रुपमा गरिएका संस्थागत सुधारहरु मार्फत वा नयाँ चालको उद्यमशिलतामार्फत-- अफ्रिकनहरुले प्रमाणित गरेका छन् कि निजी स्वामित्व भनेको स्रोत संरक्षणको महत्वपूर्ण कडी हो ।

पास्रनको शिकार शब्दजाल भन्दा पनि परिणामको उदाहरण हो र यसले सक्रीय  संरक्षणवादीहरुले मानिस तथा वन्यजन्तुलाई कसरी मद्दत गर्न सक्छन् भन्ने कुरा देखाउँछ । पास्रनकै शब्दमा "त्यो किसान निरास थियो । उसले आफ्नो खेतबाट हात्तीको झुण्डलाई भगाउन सकिरहेको थिएन । उसले हामीलाई आउन र समस्या समधान गरिदिन आग्रह  गर्‍यो ।" पास्रनको भिडियोले हुनत कतिपय ठाउँमा घिनलाग्दो छ तर अफ्रिकामा संरक्षणको तितो यथार्थलाई उजागर गर्दछ । त्यहाँको वन्यजन्तुले वरिपरिको समुदायहरुलाई साँच्चै नै ठूलो नोक्सानी पुँयाइरहेका हुन्छन् । साँच्चै परिणाम हासिल गर्ने हो भने यी समुदायहरुलाई वन्यजन्तु व्यवस्थापनमा संलग्न गराउन र वन्यजन्तु तथा तिनको वासस्थानको सुरक्षा गर्नलाई उनीहरुलाई सही प्रेरणा दिनु जरुरी हुन्छ ।

PETA को शिकार विरोधी अभियान यी दुवै कुरामा असफल ठहरिन्छ । शिकार विरोधी समूहहरु सन् १९७७ मा केन्यालाई सबै खालका शिकारमाथि प्रतिबन्ध लगाउन मनाउन सफल भएका थिए । तर त्यसबेला देखि केन्याको ठूला वन्यजन्तुको जनसंख्या ६० देखि ७० प्रतिशतले घटेको पाइएको छ । त्यहाँको हात्तीको जनसंख्या १९७३ मा १६७००० रहेकोमा सन् १९८९ मा आइपुग्दा घटेर १६००० पुगेको थियो । हात्तीहरुले बालीनाली तथा मानिसहरु माथि पुँयाइरहेको क्षतिले गर्दा शिकारतस्करीको प्रकोप उनीहरुमाथि पर्‍यो । आज केन्याका वन्यजन्तु अधिकारीहरु हात्ती जनसंख्या दोब्बर भयो अर्थात ३२००० भयो भनेर घमण्ड गर्छन तर झण्डै सबै जसो नै हात्तीहरु संरक्षित राष्टिय निकुाज भित्र छन् जहाँ चोरी तस्करी केही हदसम्म नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । केन्याको करिब ८  मात्र जमिन संरक्षित क्षेत्र भित्र पर्दछ । त्यसले गर्दा वन्यजन्तु तथा हात्तीहरुले सुरक्षित वासस्थान पाउन गाह्रो हुनु आश्चर्यको कुरा होइन । 

ती जग्गाधनीहरु जो  वन्यजन्तुको लागत व्यहोरीरहेका छन्  उनीहरुका लागि वन्यजन्तु संरक्षण गर्ने कि नगर्ने भन्ने निर्णय गर्न सजिलो छ: यसबाट पैसा आउँछ भने बस्छ हैन भने जान्छ । शिकार माथिको प्रतिबन्धले वन्यजन्तुको आर्थिक मूल्य अत्यन्त न्यून वा शून्य हुन जान्छ जसले गर्दा ग्रामीण भेगका अफ्रिकनहरुका लागि वन्यजन्तु संरक्षण गर्नुपर्ने सम्पत्ति नभएर टार्नुपर्ने दायित्व बन्न जान्छन् । परिणामास्वरुप  जग्गाधनीहरु वन्यजन्तु आरक्षणको साटो कृषितर्फ लाग्छन जसले गर्दा उपलब्ध वासस्थान कमी आउँछ र मानववन्यजन्तुबीचको द्वन्द को सम्भावनालाई  बढाउँछ ।

क्रमश:  

भाग २ यहाँ छ :

   / / /

Jul 8, 2011

Improper Slogans, really?

  July 08, 2011    

Image Source: Republica
Just read this news. It looks like former King Gyanendra is yet to get over his delusions that this country belongs to him. For you kind information Mr. Shah, you didn't give up your throne , we kicked you out of it. Please stop patronizing us! No ones needs millions of people on street and 19 days of complete shut down to give up power voluntarily. Although we have ended up having 601 masters in place of you and the limits of our patience is being tested, it doesn't mean we want to go back to your rule. 

For DSP Jagdish Pokharel, I am so proud of you that you saved us from hearing some "improper slogan chanting" from RPP cadres! Boy what a grave 'threat' it was. I just hope someday you'll grow up and be a little more educated and more courageous (like the policeman we used to read in our textbooks) and do something worthwhile like catching actual criminals, making our neighborhoods safer especially during nights and making our lives easier. I hope someday you'll learn about a thing called "freedom of speech" which allows people to chant any slogan they like regardless of their creed, color, culture or religion until they physically harm others.

   /

Jul 5, 2011

North Korea's Jasmine Revolution; when?

  July 05, 2011    



Kim Jong Il
Just read this news. The communist regime (read: bastards) has decided to shut down universities and send students to work in factories for 8 months fearing a possible uprising similar to that of 'Jasmine Revolutions'  in Middle East and Africa. I wonder how long these last fragments of communist tyranny will last? How long will it be since the humanity can get rid of this inhuman experiment forever?
But when I come to think of it, we are in no better position. Our communist-socialist-madhesi (read: even worse bastards) regime doesn't let us study with peace. We may not have shut downs for 8 months straight but when counted seriously our universities also run no longer than 4 months in a year. A supposedly 3-year course in our good old Tribhuvan University takes at least 4 years (if you are lucky) to complete. And the worse part is; here our factories are shut down too (for months). So I sometimes wonder if we are even worse off than those communists over there. By the way, until a year back both Nepal's and North Korea's per capita income were estimated to be around $1100 dollars.

By the way, any ideas on how long will it be until democracy arrives on this communist paradise? Or will democracy (economic freedom at least as in China) ever see the light of the day in North Korea?

  

Jul 3, 2011

The End of History and the Last Man

  July 03, 2011    

I just finished reading this very popular and yet highly controversial book called "The End of History and the Last Man" by Francis Fukuyama. Written in the aftermath of collapse of communism in USSR and Eastern Europe, the author makes extensive use of Hegel's philosophy of universal history to present and vindicate his thesis that after the failure of communism, the liberal democracy remains the only viable form of government in the modern world and this form of government is most probably the end point of humanity's sociocultural evolution and the final form of human government. In his words,
What we are witnessing is not just the end of the Cold War, or a passing of a particular period of postwar history, but the end of history as such: that is, the end point of mankind's ideological evolution and the universalization of Western liberal democracy as the final form of human government.
 As per Fukuyama, liberal capitalist democracy is the final form of human government because unlike every other forms government tried till date, it doesn't suffer from any inherent contradictions. Liberal democracy with its most prominent characteristic of equal and universal recognition to all the citizens and the prosperity it brings satisfies all the three parts of human soul, i.e desiring part, reasoning part and the "thymos" part. Unlike the former two parts, the thymos part of human which demands recognition as a human being or superior to others is somewhat subdued by liberal democracy rather than fully addressed. This might pose a grave threat to the sustainability of liberal democracy.

Accompanying the triumph of reason and desire through liberal democracy is Nietzsche's vision of of a dark world full of men without chests. The men who are too indulgent in consumption and cozy security that they have forgotten the essential characteristics of being human- i.e. seeking freedom, ideals worth dying for and nobler visions. Content with their happiness and unable to feel any sense of shame for being unable to rise above those wants, Nietzsche's last men cease to be human. In the latter part of the book, Fukuyama, raises the inevitable questions with regards to Nietasche's last men: 
Is not the man who is completely satisfied by nothing more than universal and equal recognition something less than a full human being, indeed, an object of contempt, a “last man” with neither striving nor aspiration? Is there not a side of the human personality that deliberately seeks out struggle, danger, risk, and daring, and will this side not remain unfulfilled by the “peace and prosperity” of contemporary liberal democracy? Does not the satisfaction of certain human beings depend on recognition that is inherently unequal?
I don't know if the world is approaching towards the end of history as stated by Fukuyama as he too doesn't leave us with any precise conclusions but I can surely say we (Nepalese) are still a long way from reaching there. We are , in fact , trying to reach the beginning of history instead, the part which is full of savage bloody battles  entailing into creation of masters and slaves. 

I found the book fascinating in almost every chapter and frequently brilliant. It is one of those few books, that provides with the reader with such a deep insight that he/she feels like a genius. For me the book was also a crash course on Hegelian philosophy as well as an interesting introductory text to philosophies of thinkers such as Plato, Tocqueville, Kant, Marx, Nietzsche, and Alexandre Kojeve. With the tons of controversy it has generated, one can't say Fukuyama's book answered the question satisfactorily but there is no doubt that it adds immensely to our understanding of the question and its importance.

   /

Subscribe to: Posts (Atom)